De overlevingsstand is een toestand waarin je terechtkomt als je een lange tijd stress hebt en dat niet balanceert met rust. Wanneer je daar niets aan veranderd raak je overspannen, word je ziek of beland je in een burn-out. Zelf zit ik nu voor de 2e keer thuis op de bank met burn-out klachten en terugkijkend zat ik al een tijd in de overlevingsstand. Had iemand me kunnen waarschuwen of had ik zelf beter moeten opletten? In dit blog deel ik de 7 signalen van de overlevingsstand die ik had en genegeerd heb.

De cijfers van CBS liegen er niet om, de laatste jaren zijn er steeds meer mensen met overspannings verschijnselen of die met een burn-out thuis zitten. Ook zijn er veel mensen met long covid klachten die erg lijken op een burn-out. Welke naam je het ook geeft, je lichaam en hoofd zijn in een situatie gekomen waardoor je niet meer normaal kunt functioneren en dat niet met een weekje rusten overgaat. 

Als je een druk leven leidt, erg perfectionistisch bent en veel verantwoordelijkheden voelt dan sta je steeds onder hoge druk. Een beetje adrenaline elke dag is gezond maar als het te lang duurt dan raakt je lichaam op den duur in een fight or flight stand. Je brein geeft geen signalen meer door aan je lichaam dat er hersteld kan worden. Elke cel in ons lichaam heeft herstel nodig want zonder herstel worden we langzaam ziek. 

De overlevingsstand maakt je fysiek en emotioneel kwetsbaar doordat je geen reserves opbouwt. Door steeds maar “aan” te staan en geen oplaadtijd te nemen, wordt je weerstand lager en je lontje korter. Je bent op een ongezonde manier steeds maar bezig en je voelt je vaker uitgeput dan fit. 

Ik merkte zelf dat in de overlevingsstand stond toen ik al op instorten stond. Mijn eetlust verminderde sterk en ik sliep onrustig. Iedereen heeft dat wel eens dacht ik nog, maar blijkbaar waren dit signalen die ik serieuzer had moeten nemen. 

Wees je bewust van de signalen die aangeven dat je lichaam overbelast aan het raken is zodat je een burn-out of stress gerelateerde ziektes kunt voorkomen!

Signaal 1:
Als de wekker gaat en je hebt het gevoel dat het nog nacht is

Alsof er een vrachtwagen over je heen gereden is als je wakker wordt. Het is een helder teken dat je lichaam nog niet hersteld is van de vorige dag(en).

Signaal 2:
Constant iets willen eten

In de overlevingsstand kun je niet goed meer het verschil voelen tussen nerveus zijn, moe zijn en honger hebben. Alle drie geven een draaierig gevoel in je buik en een licht gevoel in je hoofd waardoor je geneigd bent om steeds te willen eten (waarschijnlijk het liefst met suiker en vet).

Signaal 3:
Je wilt alles zelf doen

In de overlevingsstand heb je vaak niet meer de ruimte om vanuit helikopterperspectief na te denken. Dingen hadden gister af moeten zijn, de tijd is op, ik doe het wel even snel zelf. Je vindt dat je het zelf ook net iets beter kunt dan de ander waardoor delegeren en controle loslaten steeds moeilijker worden.

Signaal 4:
Je voelt je niet gelukkig

De overlevingsstand is een controle stand. Alles moet gaan zoals je hebt gepland en gevoelens van machteloosheid en teleurstelling komen gemakkelijk omhoog. Activiteiten die bedoeld zijn om van te genieten, kunnen gaan voelen als moeten. Bijvoorbeeld naar een verjaardag toe of koken voor je beste vrienden.

Signaal 5:
Je ziet beren op je pad

In de overlevingsstand voel je steeds weerstand. Je hebt het gevoel dat je leven zwaar is, dat dingen je tegenzitten en je baalt snel van kleine dingen. Een gevoel van negativiteit en “nee” overheersen waardoor je op kunt zien tegen nieuwe dingen.

Signaal 6:
Je weet niet meer waar de rem zit

Alles is urgent, je ziet niet altijd helder meer waar de prioriteiten liggen en je blijft maar doorgaan. Je zit in de over-drive en bent constant aan het doen. Je bent ervan overtuigd dat je tijd te kort komt en onmisbaar bent. Me-time inplannen, een dag vrij nemen of taken aan iemand anders geven…. Je hebt het gevoel dat dat echt niet kan.

Signaal 7:
Ziektes en/of blessures gaan niet over

In de overlevingsmodus giert er een cocktail aan stresshormonen door je lijf zoals cortisol, adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen zorgen dat je actief blijft en voorkomen dat je kunt ontspannen of in een diepe rust kunt raken. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld ontstekingen en overbelasting patronen niet herstellen. Het Herseninstituut Nederland schrijft zelfs dat ernstige aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaataandoeningen, problemen met spijsvertering en depressie een gevolg kunnen zijn van langdurige stress. 

Super belangrijk dus dat je van de overlevingsstand naar de zogenoemde leefstand kunt komen! Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat dat niet makkelijk is als je lange tijd in de overlevingsstand leeft. Ik heb tot 2 keer toe moeten instorten om nu te realiseren dat ik andere gedachten en patronen eigen moet maken om een 3e keer te voorkomen.

Wat kan je zelf doen om uit deze overlevingsstand te komen?

> Herken de signalen 

> Erken en accepteer dat je erin beland bent 

> Een goed gesprek waarin je steun en begrip voelt kan enorm helpen

> Vergeef jezelf, je hebt het niet expres gedaan

> Schrijf een paar dingen op waar je blij van wordt om te doen. Een ding is ook genoeg

> Kijk naar je agenda, neem een rode stift en ga kruisen zetten om ruimte voor jezelf te reserveren. Zet er gelijk bij wat je in die tijd gaat doen en maak gelijk reserveringen zodat het vast staat.

> Het moeilijkste maar het belangrijkste; je moet je denkpatronen gaan veranderen die je in de overleving zetten. Ga na welke gedachten en welke angsten jou gevangen houden

> Blijf in beweging! Wandel elke dag, ga naar buiten voor frisse lucht en leg een matje of deken neer waar je gemakkelijk en comfortabel op kunt liggen voor wat rustige oefeningen of een meditatie. Mijn motto “the easiest way to change how you feel is to change how you move”.

Voor mij is bewegen gek genoeg niet eens zo vanzelfsprekend. Gewone Pilates lessen met de reformer prikkelen vaak mijn lijf te veel waardoor ik me slechter voel na een les. Vanuit mijn verlangen om te bewegen en me daardoor beter te voelen, heb ik de Restorative Pilates methode ontwikkelt. Verbinding voelen met mijn innerlijke wereld door langzaam te bewegen maar wel de prachtige Pilates basisprincipes integreren, ja dat is nu helemaal mijn ding. En net zoals ik mijn 7 signalen met je deel, wil ik ook graag mijn oefeningen met je delen die mij enorm helpen om te herstellen. 

Klik hier voor de body & mind Restorative Stretch Serie. 

Ik neem nu vaker pauze, bouw veel rust in, beweeg vanuit een andere intentie en kijk anders tegen het leven aan. Laat dit jou ook voeden en support geven om een gezond en gelukkig leven te creëren!

❤️❤️❤️